Büyük Endüstriyel Tesislerde İş Güvenliği

Ülkemizdeki iş güvenliği yasaları ve uygulamaları, Avrupa Birliği uyum yasaları doğrultusunda yapılmaktadır. Çalışma yaşamının büyük kısmını kapsamakla birlikte, hala geçiş sürecinde olan konular var. Toplumun ve iş dünyasının yeni sistemlere uyum sağlaması, gerekli alt yapının oluşması büyük ölçüde tamamlandı. Önem derecesi yüksek olan konuların yasaları yürürlükte. Bakanlık ise, belirli aralıklarla, bildirim durumunda ya da bir kaza gerçekleşmesi durumunda denetlemelerde bulunuyor. Büyük tesislerdeki iş güvenliği konusu hem çalışanlar açısından hem de olası çevresel etkileri açısından büyük risk potansiyeli taşıdığı için öncelikle gündem oldu ve ilgili yasaları tamamlandı. Ancak periyodik kontroller, mesleki hastalıklar ve yeterlilik eğitimleri konularında hala eksiklikler var. Büyük endüstriyel tesisler, Alt Seviyeli Kuruluşlar ve Üst Seviyeli Kuruluşlar olarak iki seviyede değerlendiriliyor. Tesislerin; kullandığı, depoladığı, sevk ettiği malzemelerin miktarları ve tehlike boyutları bu ayrımı belirliyorlar. Yayınlanan yasaların ve uygulamaların amacı, büyük kazaları önlemek ve büyük bir kaza meydana gelmesi durumunda, çevreye ve insanlara verebileceği zararları engellemek ya da en aza indirmektir.

Tesisteki tüm tehlike riskleri incelenerek, kaza senaryolarına çalışılır. Tehlikeli ekipmanlar, maddeler, dış etkilerle oluşabilecek tehlikeler, tehlikeli maddeler, tehlikeli operasyonlar, oluşabilecek, yayılma, yangın ve patlamalar bu senaryolar içerisinde değerlendirilerek Büyük Kaza Senaryo Dökümanı ve Büyük Kaza Önleme Politika Belgesi hazırlanır. Eğer tesis üst seviyeli kuruluş statüsünde ise Güvenlik Raporu hazırlamalıdır. Tesiste oluşabilecek ilişkili bir değişiklikte bu belgeler yeni duruma göre güncellenir. Bunların dışında, acil durum planları, risk analizleri, tatbikatlar, eğitimler gibi tesisteki diğer çalışmalar yasaların belirlediği içerik ve periyotta ilerler. Hazırlanan belgelerin Organize Sanayi Yönetimi, Bakanlık, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü ve Belediye gibi ilgili kurumlara bildirilmesi gerekir. Bakanlık web sitesi üzerinden tüm bilgi ve bildirimleri almaktadır.

Bir büyük kaza durumunda yetkili kişilerin doğru ve hızlı hareket edebilmesi için tatbikatlar çok önemlidir. Tatbikatlar, eğitimli acil müdahale ekipleri tarafından, hazırlanmış acil durum planına göre yapılır. Büyük endüstriyel tesislerde oluşan büyük kazalar İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü’ne bildirilir ve koordineli olarak müdahale edilir. İlgili itfaiye, kurtarma ekipleri ve sağlık ekipleri destek vereceklerdir.